Alkohol – wróg dziecka.

Alkohol – substancja nierzadko towarzysząca spotkaniom osób dorosłych. Jaki ma wpływ na dzieci?

Nikogo nie trzeba przekonywać, że wychowywanie się w rodzinie, w której alkohol jest na porządku dziennym to jedna z najgorszych rzeczy, które może doświadczyć dziecko. Takie dzieci cierpią na zaburzenia emocjonalne, mają zaburzone poczucie bezpieczeństwa i skłonności do agresji. I same sięgają po alkohol.

Problem spożywania alkoholu przez młodzież i coraz młodsze dzieci jest obecny w wielu krajach na całym świecie. Sięganie po alkohol jest silnie związane z procesem dojrzewania, kiedy dziecko przechodzi intensywne przemiany fizyczne, psychiczne i społeczne. To okres w życiu młodego człowieka sprzyjający eksperymentowaniu, testowaniu i poszukiwaniu nowych doświadczeń.

Alkohol jest dla młodych ludzi przede wszystkim środkiem ułatwiającym nawiązywanie znajomości i rozwijanie kontaktów społecznych. Poprawia też samopoczucie i atmosferę wspólnej zabawy. Jest także czynnikiem, dzięki któremu młodzież może pozyskać akceptację rówieśników, daje też poczucie niezależności i dorosłości.

Młodzież jest szczególnie podatna na szkodliwe spożywanie alkoholu przede wszystkim z powodu braku doświadczenia w jego spożywaniu. Większość młodych ludzi nie zdaje sobie sprawy z negatywnych konsekwencji picia, takich jak: utrata zdrowia, wypadki, utonięcia, ryzyko popadnięcia w nałóg, zachowania agresywne, przemoc czy trudności w nauce. Brak wiedzy i pozytywne oczekiwania względem alkoholu sprzyjają obniżeniu wieku inicjacji alkoholowej.

Psychologowie i lekarze apelują, że nawet niewielkie ilości alkoholu, niegroźne dla dorosłych osób, mogą uszkadzać procesy rozwojowe wśród dzieci i młodzieży. Dotyczy to nie tylko rozwoju biologicznego, ale również procesów związanych z uczeniem się, myśleniem i zapamiętywaniem. Zatruwanie młodego organizmu alkoholem przynosi również ogromne skutki psychologiczne.

Im człowiek jest młodszy, tym mniej dawki potrzebuje, by osiągnąć stan zrelaksowania i upojenia się. Oznacza to, że dzieci i młodzież są w grupie ryzyka szybkiego uzależnienia się! Brak stabilnej osobowości, niska samoocena, brak umiejętności społecznych oraz niewykształcony system wartości utrudni proces terapeutyczny wśród najmłodszych uzależnionych!!!

Skutki sięgania po alkohol przez dzieci i młodzież:

  1. hamuje on i uszkadza procesy rozwojowe.
  2. może zablokować normalny wzrost, rozwój psychiczny i fizyczny
  3. może zaburzać zdrowe kontakty z rówieśnikami i dorosłymi
  4. młodzi ludzie mają znacznie niższą tolerancję na alkohol i znacznie szybciej się uzależniają
  5. niszczy wątrobę, trzustkę i inne narządy układu pokarmowego
  6. niekorzystnie wpływa na serce i może powodować nadciśnienie
  7. zmniejsza odporność organizmu i sprawia, że częściej chorujemy
  8. zaburza funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego

Co w przypadku, kiedy dziecko nie spożywa alkoholu, ale obserwuje nadmiernie pijących członków rodziny?

Różne formy zachowań rodziców, zaniedbywanie obowiązków opiekuńczych i potrzeb dziecka, wywierają destruktywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci oraz na proces rozwoju. Dziecko w rodzinie alkoholowej uczy się trzech zasad: „nie odczuwaj”, „nie ufaj”, „nie mów”.

  • Nie odczuwaj – bo to, co czujesz za bardzo boli lub jest zbyt przerażające.
  • Nie ufaj – bo wielokrotnie składane obietnice były łamane i niedotrzymywane. Nie ma więc nic pewnego, nic na czym mógłbyś się oprzeć.
  • Nie mów o piciu swojego rodzica, o tym co czujesz i co myślisz na ten temat. Nie mów o tym, co dzieje się w domu i o konsekwencjach wynikających z picia. Tworzy się swoistego rodzaju rodzinna tajemnica, której dzieci usilnie strzegą w poczuciu wstydu, lęku i nadziei, że może w końcu będzie lepiej.

Dziecko w rodzinie, której członkowie nadmiernie spożywają alkohol, doświadcza wielu traumatycznych sytuacji związanych z przemocą, destrukcją ról rodzicielskich, chaosem i awanturami. U dzieci wychowywanych w rodzinach alkoholowych występuje stałe poczucie niższej wartości oraz obniżone poczucie szacunku do samego siebie. Większość dzieci ma problemy związane z poczuciem tożsamości.

Życie w chronicznym stresie, któremu towarzyszy poczucie bezsilności, upośledza funkcjonowanie systemu immunologicznego i powoduje choroby somatyczne. Dzieci alkoholików w porównaniu z dziećmi ze zdrowych rodzin mają więcej problemów zdrowotnych z powodu obniżenia odporności biologicznej. Częściej cierpią z powodu bólu głowy, bezsenności, osłabienia, nudności, nerwobólów zębów czy problemów związanych z odżywianiem (bulimia lub anoreksja). W tej grupie często możemy zaobserwować nadużywanie alkoholu, narkotyków i innych środków zmieniających świadomość.

Na podstawie badań można stwierdzić, iż najczęściej sprawcą zdarzeń traumatycznych jest rodzic uzależniony. Jednak w co 5 przypadku sprawcą był drugi rodzic. Wskazuje to na niezwykle trudną sytuację dziecka, które nie może liczyć na zrozumienie i wsparcie żadnego rodzica. Pomoc musi więc przyjść z zewnątrz.

Problem alkoholowy u dziecka lub osoby dorosłej – gdzie szukać pomocy?

  • Al-Ateen – Grupy samopomocowe dla dzieci i młodzieży z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym.
  • Placówki leczenia uzależnienia odwykowego (adresy placówek dostępne są na stronie www.parpa.pl)
  • Ośrodki pomocy społecznej
  • Grupy samopomocowe (Anonimowi Alkoholicy, Al-Anon)
  • Telefony zaufania:

Pomarańczowa Linia, tel. 801-140-068

Linia informacyjno-konsultacyjna dla rodziców, których dzieci piją alkohol, zażywają narkotyki lub przejawiają inne zachowania o cechach uzależnienia.

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, tel. 800-121-212.

Linia interwencyjna dla dzieci i młodzieży. Psycholodzy, pedagodzy, prawnicy udzielają niezbędnego wsparcia wszystkim dzwoniącym dzieciom.

Kryzysowy Telefon Zaufania, tel. 116-123

Pomaga osobom dorosłym w kryzysie emocjonalnym, potrzebującym wsparcia i porady psychologicznej, rodzicom poszukującym wsparcia w procesie wychowawczym oraz osobom niepełnoprawnym.